الکتروموتورها نقش حیاتی در صنایع، سیستم‌های تهویه، پمپ‌ها و دستگاه‌های صنعتی دارند. شناخت نشانه‌های خرابی الکتروموتور می‌تواند از آسیب‌های جدی به تجهیزات و توقف فرآیند تولید جلوگیری کند. در این مقاله با ۵ علامت مهم خرابی الکتروموتور آشنا می‌شویم و به روش‌های عیب‌یابی و نگهداری صحیح اشاره خواهیم کرد.
۱. افزایش غیرعادی دما (گرمای بیش از حد)
یکی از اصلی‌ترین علائم خرابی الکتروموتور، گرمای بیش از حد آن است. گرمای غیرطبیعی معمولاً ناشی از مشکلاتی مثل:
-
بارگیری بیش از حد
-
تهویه نامناسب
-
نارسایی در بلبرینگ‌ها یا یاتاقان‌ها
-
کاهش کیفیت عایق سیم‌پیچ‌ها
استفاده از دستگاه‌های سنجش دما یا ترمومترهای مادون قرمز می‌تواند به شناسایی این مشکل کمک کند. اگر الکتروموتور به طور مداوم بیش از حد گرم می‌شود، باید بلافاصله بررسی شود تا از سوختن سیم‌پیچ یا آسیب‌های جبران‌ناپذیر جلوگیری گردد.
۲. صدای غیرعادی یا لرزش بیش از حد
اگر صداهای غیرمعمول مانند تق‌تق، زوزه یا صدای ساییدگی از موتور شنیده می‌شود، این ممکن است به دلایل زیر باشد:
-
خرابی بلبرینگ‌ها
-
نامیزانی محور
-
لقی در اتصالات یا اجزای داخلی
همچنین لرزش بیش از حد می‌تواند ناشی از عدم تعادل در روتور، فرسودگی قطعات، یا نصب نادرست الکتروموتور باشد. این لرزش‌ها اگر نادیده گرفته شوند، ممکن است به ترک یا شکست قطعات مکانیکی منجر شوند.
۳. کاهش راندمان و توان خروجی
وقتی عملکرد دستگاه متصل به الکتروموتور کاهش می‌یابد، یا الکتروموتور توان لازم برای چرخاندن بار را ندارد، این موضوع ممکن است نشانه‌ای از خرابی باشد. کاهش راندمان معمولاً در اثر:
-
فرسودگی سیم‌پیچ‌ها
-
افت ولتاژ یا نوسانات برق
-
مشکلات در راه‌انداز (استارتر) یا خازن‌ها
ایجاد می‌شود. بررسی دقیق توان مصرفی، جریان ورودی و خروجی، و مقایسه آن با مشخصات درج‌شده روی پلاک موتور، می‌تواند به عیب‌یابی کمک کند.
۴. بوی سوختگی یا تغییر رنگ بدنه
بوی سوختگی یا مشاهده‌ی تغییر رنگ در بدنه یا درب ترمینال الکتروموتور، نشانه‌ای از وجود مشکل جدی در سیم‌پیچ‌ها یا اتصالات الکتریکی است. در صورت مشاهده:
-
بوی تند مشابه پلاستیک سوخته
-
ذوب‌شدگی در سیم‌های داخلی
-
تغییر رنگ ترمینال‌ها
باید فوراً موتور را خاموش کرده و از ادامه کار آن جلوگیری کرد. در بسیاری از موارد، ادامه کار با چنین موتوری منجر به سوختن کامل سیم‌پیچ می‌شود.
۵. راه‌اندازی دشوار یا تأخیر در روشن شدن
الکتروموتورهایی که به‌سختی روشن می‌شوند یا پس از فشار دادن دکمه استارت با تأخیر زیاد راه می‌افتند، ممکن است با مشکلاتی در مدار راه‌انداز، خازن، یا استارت کنترلر مواجه باشند. همچنین افت ولتاژ یا خرابی کلیدهای کنترلی هم می‌توانند عامل این مشکل باشند. این علامت هشداردهنده‌ای است برای بررسی دقیق سیستم برق‌رسانی و کنترل موتور.
نتیجه‌گیری: پیشگیری بهتر از تعمیر
شناخت به‌موقع نشانه‌های خرابی الکتروموتور می‌تواند به کاهش هزینه‌های تعمیر، افزایش عمر مفید تجهیزات، و حفظ پایداری تولید کمک شایانی کند. پیشنهاد می‌شود از برنامه نگهداری پیشگیرانه (PM) استفاده کرده و به‌صورت دوره‌ای:
-
دمای موتور را بررسی کنید.
-
اتصالات و بلبرینگ‌ها را بازبینی نمایید.
-
میزان لرزش و صدا را کنترل کنید.
-
وضعیت ظاهری و عایق‌بندی را چک نمایید.
با رعایت این نکات، می‌توانید از بروز خرابی‌های ناگهانی جلوگیری کرده و بهره‌وری تجهیزات خود را بالا ببرید.
تحویل سریع
ضمانت اصل بودن کالا
هفت روز هفته و 24 ساعته
