راه‌های برطرف کردن باد سرد فن‌کویل در زمستان

✅ راه‌های برطرف کردن باد سرد فن‌کویل در زمستان

راهنمای کامل عیب‌یابی و رفع مشکل گرمایش در سیستم‌های فن‌کویل

فن‌کویل یکی از متداول‌ترین تجهیزات گرمایشی و سرمایشی در ساختمان‌های اداری، مسکونی و هتلی است. اما یکی از مشکلات رایجی که کاربران در زمستان با آن مواجه می‌شوند، خروج باد سرد به‌جای باد گرم است. این مشکل هم باعث نارضایتی ساکنین می‌شود و هم نشانه‌ای از اختلال در عملکرد سیستم گرمایش مرکزی یا خود فن‌کویل است.

 

در این مقاله، با یک رویکرد کاملاً مهندسی، کاربردی و مرحله‌به‌مرحله دلایل باد سرد فن‌کویل و روش‌های رفع آن را بررسی می‌کنیم.

 

✅ چرا فن‌کویل در زمستان باد سرد می‌دهد؟

 

فن‌کویل برای تولید باد گرم فقط یک شرط اصلی دارد:

 

✅ وجود آب گرم با دمای کافی در کویل

 

یعنی هر عاملی که باعث شود آب گرم وارد کویل نشود، یا دمای آب پایین باشد، یا جریان درست نرسد، نتیجه‌اش «باد سرد» است.

از سوی دیگر مشکلات داخلی مثل خرابی فن، سنسور، هواگرفتگی یا گرفتگی کویل نیز همین اثر را دارند.

 

در ادامه تمام دلایل را به صورت دقیق بررسی می‌کنیم و برای هر مورد راه‌حل عملی ارائه می‌دهیم.

 

✅ 1. کمبود دمای آب گرم ورودی به کویل

 

مهم‌ترین و رایج‌ترین دلیل باد سرد.

 

🔍 علائم

 

دمای آب رفت موتورخانه پایین است (مثلاً کمتر از 45–50°C)

 

تمام واحدها باد سرد می‌دهند

 

ترموستات فن‌کویل مدام روی دور تند کار می‌کند اما فضا گرم نمی‌شود

 

✅ راه‌حل مهندسی

 

بازدید دمای دیگ یا پکیج مرکزی

 

دیگ باید در زمستان آب را حداقل 55 الی 70 درجه تولید کند.

 

کنترل عملکرد پمپ سیرکولاتور

 

پمپ نباید هوا داشته باشد

 

نباید ضعیف شده باشد

 

هد و دبی پمپ باید متناسب با تعداد فن‌کویل‌ها باشد.

 

کنترل ترموستات حد موتورخانه

 

ممکن است تنظیم نباشد یا دچار خطای سنسور شده باشد.

 

✅ 2. هواگرفتگی کویل یا لوله‌های رفت‌وبرگشت

 

یکی از شایع‌ترین مشکلات مخصوصاً بعد از:

 

راه‌اندازی اول فصل

 

تعمیرات موتورخانه

 

تعویض پمپ یا دیگ

 

وقتی هوا در کویل گیر کند، آب گرم وارد کویل نمی‌شود و فقط باد سرد حس می‌شود.

 

🔍 علائم

 

فن‌کویل صداهای قل‌قل می‌دهد

 

مصرف انرژی بالاست

 

دمای لوله رفت گرم و لوله برگشت تقریباً سرد است

 

✅ راه‌حل

 

باز کردن شیر هواگیری روی فن‌کویل تا زمانی که آب بدون هوا خارج شود.

 

اگر هواگیری مداوم لازم شد → سیستم نشتی دارد یا پمپ هوا می‌کشد.

 

بررسی فشار آب سیستم (حداقل 1 تا 1.5 بار باید باشد).

 

✅ 3. خرابی شیر برقی (والو) یا گیر کردن آن در حالت بسته

 

فن‌کویل‌های دو لوله و چهار لوله دارای شیر برقی هستند که ورود آب گرم یا سرد را کنترل می‌کند.

 

🔍 علائم

 

با تغییر دمای ترموستات، والو عمل نمی‌کند

 

لوله ورودی سرد می‌ماند

 

فن کار می‌کند ولی گرمایی تولید نمی‌شود

 

✅ راه‌حل

 

تست برق‌دار شدن شیر هنگام درخواست گرمایش

 

تست هدستی (manual override) در برخی مدل‌ها

 

شستشوی شیر در صورت وجود رسوب

 

تعویض کامل والو در صورت سوختن سیم‌پیچ

 

نکته: رسوب‌گرفتگی در سیستم‌های بدون سختی‌گیر بسیار رایج است.

 

✅ 4. خرابی یا ناهماهنگی ترموستات فن‌کویل

 

ترموستات مغز کنترل دماست. اگر دچار خطا شود:

 

یا دستور گرم کردن نمی‌دهد

 

یا فن را روشن نگه می‌دارد، ولی والو باز نمی‌شود

 

✅ راه‌حل

 

کالیبراسیون و تنظیم دقیق (Set Point: 26–30°C در زمستان)

 

تست فرمان خروجی به والو

 

بررسی سنسور دمای محیط و کویل

 

به‌روزرسانی یا تعویض ترموستات قدیمی

 

✅ 5. رسوب‌گرفتگی کویل و کاهش راندمان حرارتی

 

اگر کویل رسوب گرفته باشد:

 

تبادل حرارت بسیار ضعیف می‌شود

 

آب گرم عبوری دچار افت دما می‌شود

 

خروجی فن کاملاً سرد یا نیمه‌گرم می‌شود

 

✅ راه‌حل

 

شستشوی اسیدی با محلول مناسب (تحت نظر تکنسین متخصص)

 

نصب سختی‌گیر یا فیلتر مغناطیسی در موتورخانه

 

پیشگیری با سرویس سالانه قبل از فصل سرما

 

✅ 6. گرفتگی فیلتر فن‌کویل

 

فیلتر کثیف باعث:

 

کاهش جریان هوای عبوری

 

افت راندمان گرمایش

 

خروج «باد سرد ضعیف»

 

✅ راه‌حل

 

شستشوی فیلتر هر 1 تا 2 ماه

 

تعویض فیلترهای الیافی خراب

 

استفاده از فیلتر استاندارد سازگار با مدل دستگاه

 

✅ 7. خرابی موتور فن یا ضعف دور فن

 

اگر فن نمی‌تواند هوا را به‌درستی از روی کویل عبور دهد، دمای خروجی افت می‌کند.

 

🔍 علائم

 

صدای ناهنجار فن

 

روشن نشدن در برخی دورها

 

جریان بالا یا بوی سیم‌سوختگی

 

خروج باد کم یا لرزش زیاد

 

✅ راه‌حل

 

تست خازن راه‌انداز

 

تست برد کنترل

 

روانکاری بلبرینگ‌ها

 

تعویض موتور فن معیوب

 

✅ 8. ظرفیت نامناسب فن‌کویل نسبت به متراژ فضا

 

در بسیاری از واحدهای مسکونی یا تجاری، فن‌کویل متناسب با بار حرارتی انتخاب نشده است.

 

🔍 نشانه‌ها

 

حتی با آب گرم مناسب، فضا به‌سختی گرم می‌شود

 

فن‌کویل همیشه در دور تند کار می‌کند

 

اختلاف دمای رفت و برگشت کم است

 

✅ راه‌حل

 

بررسی ظرفیت بر اساس CFM و BTU

 

استفاده از جدول انتخاب فن‌کویل

 

در صورت نیاز تعویض با ظرفیت بالاتر

 

✅ 9. مشکل در مسیر لوله‌کشی یا طول بیش از حد لوله‌ها

 

در برخی پروژه‌ها دو مشکل دیده می‌شود:

 

افت فشار زیاد به دلیل طول زیاد لوله‌کشی

 

استفاده از لوله قطر نامناسب

 

نتیجه: آب گرم کافی به فن‌کویل نمی‌رسد.

 

✅ راه‌حل

 

اندازه‌گیری دبی و افت فشار

 

اصلاح بخش‌هایی از خط لوله

 

استفاده از پمپ کمکی خط برگشت در پروژه‌های بزرگ

 

✅ 10. سرویس سالانه انجام نشده است

 

فن‌کویل باید حداقل سالانه ۱ بار سرویس کامل شود:

 

شستشوی کویل

 

شستشوی سینی درین

 

تست سنسورها

 

تمیزکاری فن و فیلتر

 

تست عملکرد والو

 

سهل‌انگاری در سرویس باعث کاهش راندمان و خروج باد سرد می‌شود.

 

✅ راهنمای سریع عیب‌یابی باد سرد فن‌کویل (چک‌لیست فوری)

✅ چک‌لیست مرحله‌به‌مرحله:

 

آیا آب رفت موتورخانه گرم است؟

 

آیا لوله رفت فن‌کویل گرم و برگشت سرد است؟

 

آیا کویل هوا گرفته؟ → هواگیری

 

آیا والو عمل می‌کند؟

 

آیا فیلتر فن‌کویل کثیف است؟

 

آیا فن سالم و دورها فعال هستند؟

 

آیا کویل رسوب گرفته؟

 

آیا ظرفیت فن‌کویل کافی است؟

 

آیا فشار سیستم مناسب است؟

 

این چک‌لیست معمولاً مشکل ۹۰٪ سیستم‌ها را مشخص می‌کند.

 

✅ بهترین روش جلوگیری از باد سرد فن‌کویل در زمستان

 

برای عملکرد بهینه پیشنهاد می‌شود:

 

✅ سرویس کامل قبل از شروع فصل سرما انجام شود

 

هواگیری کامل شبکه

 

اسیدشویی کویل‌ها

 

سرویس پمپ‌ها

 

تنظیم ترموستات

 

بررسی والوها

 

شستشوی فیلتر

 

✅ استفاده از آب با دمای 55–70 درجه

 

به‌خصوص در مناطق سردسیر.

 

✅ استفاده از ضد رسوب و سختی‌گیر

 

برای افزایش عمر کویل و جلوگیری از کاهش راندمان.

 

✅ نتیجه‌گیری

 

خروج باد سرد از فن‌کویل در زمستان معمولاً ناشی از نرسیدن آب گرم کافی به کویل، هواگرفتگی، رسوب، خرابی والو یا مشکلات ترموستات است.

با یک عیب‌یابی اصولی و رعایت نکات بالا می‌توان:

 

مصرف انرژی را کاهش داد

 

راندمان سیستم را بالا برد

 

و کارایی فن‌کویل را به حداکثر رساند