مصرف انرژی بخاری کمتر است یا شوفاژ

شوفاژ یا بخاری گازی؟ کدام برای گرمایش خانه ۱۰۰ متری به‌صرفه‌تر است؟ یک بررسی کاملاً علمی و عملی

 

انتخاب سیستم گرمایشی مناسب برای خانه‌، مخصوصاً در فضایی حدود ۱۰۰ متر مربع، نقش بسیار بزرگی در مصرف انرژی، هزینه ماهانه گاز، آسایش حرارتی و حتی سلامت هوا دارد. دو گزینه محبوب و رایج در ایران پکیج شوفاژ دیواری و بخاری گازی هستند. هرکدام مزایا و معایب خود را دارند؛ اما سؤال مهم این است:

 

برای یک منزل ۱۰۰ متری، شوفاژ (پکیج + رادیاتور) به‌صرفه‌تر است یا بخاری گازی؟

 

در این مقاله، با یک تحلیل کاملاً مهندسی، همراه با بررسی مصرف واقعی انرژی، راندمان‌ها، میزان هدررفت، حجم گرمایش موردنیاز و هزینه گاز، به این سؤال پاسخ می‌دهیم.

 

۱. مقایسه علمی اولیه: تعریف سیستم‌ها

پکیج شوفاژ دیواری + رادیاتور

 

گرمایش آب و گردش آن در رادیاتورها

 

گرمایش یکنواخت کل خانه

 

راندمان بین ۸۵ تا ۹۳ درصد

 

قابلیت کنترل دقیق دما

 

نیازمند دودکش استاندارد یا فن‌دار

 

بخاری گازی

 

یک منبع تولید حرارت مستقیم

 

گرم‌کردن نقطه‌ای (لوکال)

 

راندمان حدود ۶۰ تا ۷۵ درصد

 

دسته‌ای از گرما به دلیل دودکش و انتقال ناقص هدر می‌رود

 

انتشار آلاینده‌های داخلی در بخاری‌های بدون دودکش

 

۲. یک خانه ۱۰۰ متری چقدر گرما نیاز دارد؟

 

برای محاسبه دقیق، از فرمول مهندسی بار حرارتی:

 

بار حرارتی = ۱۲۰ وات × هر متر مربع (برای مناطق سردسیر)

بار حرارتی = ۹۰ وات × هر متر مربع (برای مناطق معتدل)

 

برای یک میانگین مناسب:

 

خانه ۱۰۰ متری → حدود ۱۰ کیلووات گرمایش لازم دارد.

۳. راندمان واقعی گرمایش (Real Efficiency)

سیستم گرمایشی	راندمان واقعی	توضیح
شوفاژ (پکیج)	۸۵–۹۳٪	آب گرم، گردش یکنواخت، اتلاف کم
بخاری گازی دودکش‌دار	۶۰–۷۵٪	گرمای مستقیم ولی تلفات زیاد
بخاری گازی بدون دودکش	تا ۹۲٪ اما ناسالم	چون تمام محصولات احتراق داخل خانه پخش می‌شود

نکته مهم:

راندمان شوفاژ در عمل بالاتر و پایدارتر است چون گرمای تولیدشده در آبی محبوس می‌شود و به کل فضا منتقل می‌شود.

 

۴. مقایسه مصرف گاز در یک روز سرد زمستان

 

برای محاسبات زیر، فرض می‌کنیم:

 

خانه ۱۰۰ متری

 

یکسان بودن شرایط عایق و اقلیم

 

دوره مصرف ۱۰ ساعت در روز

 

۴.۱ مصرف گاز پکیج ۲۴ کیلووات

 

پکیج هنگام کار در فاز گرمایش معمولاً روی ۳۰ تا ۵۰ درصد توان کار می‌کند.

 

میانگین مصرف پکیج ۲۴kW = حدود ۲ تا ۲.۵ مترمکعب گاز در ساعت هنگام کار کامل

 

اما چون با ۳۰–۴۰٪ توان واقعی کار می‌کند:

 

✔ مصرف واقعی = ۰.۷ تا ۱ مترمکعب در ساعت

 

برای ۱۰ ساعت:

 

➡ ۷ تا ۱۰ مترمکعب گاز در روز

 

۴.۲ مصرف گاز بخاری گازی

 

یک بخاری متوسط ۷۰۰۰ کیلوکالری:

 

مصرف = ۰.۷ تا ۱.۱ متر مکعب در ساعت

 

برای گرم‌کردن خانه ۱۰۰ متری معمولاً حداقل ۲ بخاری لازم است.

 

مصرف دو بخاری:

 

➡ ۱.۴ تا ۲.۲ مترمکعب در ساعت

 

برای ۱۰ ساعت:

 

➡ ۱۴ تا ۲۲ مترمکعب در روز

 

۵. نتایج مصرف گاز در خانه ۱۰۰ متری

سیستم	مصرف گاز روزانه	مصرف ماهانه (۳۰ روز)
پکیج شوفاژ	۷ تا ۱۰ m³	۲۱۰ تا ۳۰۰ m³
بخاری گازی (۲ عدد)	۱۴ تا ۲۲ m³	۴۲۰ تا ۶۶۰ m³

 

۶. کیفیت گرمایش: کدام گرم‌تر است؟

پکیج

 

✓ گرمایش یکنواخت

✓ بدون نقطه سرد

✓ کنترل دمای دقیق

✓ خشک نکردن هوا

✓ مناسب منازل چند اتاقه

 

بخاری گازی

 

✗ گرمایش نقطه‌ای

✗ اتاق‌های دور سرد می‌مانند

✗ نیاز به چند بخاری

✗ خطر تجمع CO

✗ خشک‌کردن هوا

 

🎯 در خانه‌های بیش از ۶۵ متر، بخاری عملاً کارایی مناسبی ندارد.

7. ایمنی

موضوع	پکیج	بخاری
خطر CO	کم	زیاد
آتش‌سوزی	کم	متوسط
نشت گاز	متوسط	متوسط
خشک شدن هوا	کم	زیاد
استاندارد دودکش	ضروری	بسیار حیاتی

🎯 پکیج ایمن‌تر است.

۸. هزینه نصب و نگهداری

هزینه‌های تقریبی

 

نصب پکیج + رادیاتور برای ۱۰۰ متر → ۳۰ تا ۵۵ میلیون

 

خرید ۲ بخاری → ۱۰ تا ۱۸ میلیون

 

اما:

هزینه گاز بخاری در یک زمستان بیشتر از اختلاف قیمت خرید است.

 

۹. جمع‌بندی نهایی: کدام به‌صرفه‌تر است؟

۱) از نظر مصرف گاز → پکیج شوفاژ پیروز است

 

بخاری حداقل ۲ برابر پکیج گاز مصرف می‌کند.

 

۲) از نظر گرمایش واقعی → پکیج بهتر است

 

خانه ۱۰۰ متری با پکیج راحت گرم می‌شود ولی بخاری فقط نزدیک خود را گرم می‌کند.

 

۳) از نظر سلامت هوا → پکیج بهتر

 

بخاری باعث کاهش اکسیژن و افزایش CO₂ می‌شود.

 

۴) از نظر آسایش و یکنواختی گرمایش → پکیج

 

در پکیج تمام اتاق‌ها یکسان گرم می‌شوند.

 

۵) از نظر هزینه ماهانه گاز → پکیج

 

در بسیاری از شهرها هزینه گاز بخاری در زمستان تقریباً دو برابر است.

 

نتیجه‌گیری نهایی

 

برای یک خانه ۱۰۰ متری در ایران:

 

⇐ استفاده از پکیج شوفاژ به‌صرفه‌تر، ایمن‌تر، کم‌مصرف‌تر و راحت‌تر از بخاری گازی است.

 

استفاده از بخاری فقط در واحدهای کوچک (زیر ۶۰ متر) ممکن است توجیه داشته باشد.