در سال‌های اخیر، استفاده از فناوری‌های نوین برای بهبود بازدهی و کاهش آلایندگی در صنایع مختلف به‌ویژه در حوزه تصفیه آب و فاضلاب، به یک ضرورت تبدیل شده است. یکی از این فناوری‌ها، استفاده از موتورهای فرااکسیژن در سیستم‌های هوادهی و اکسیژن‌رسانی است. این موتورها با بهره‌گیری از مکانیزم‌های پیشرفته، نقش مهمی در افزایش بازدهی فرآیندهای بیولوژیکی و شیمیایی دارند. در این مقاله، به بررسی یک پروژه موفق نصب این موتورها در یک مجتمع تصفیه‌خانه صنعتی در جنوب کشور می‌پردازیم و عوامل کلیدی موفقیت آن را تحلیل می‌کنیم.

 

 

مشخصات فنی موتورهای استفاده‌شده

موتورهای فرااکسیژن استفاده‌شده در این پروژه دارای مشخصات زیر بودند:

 

اهداف پروژه

پیش از نصب تجهیزات، تیم مهندسی پروژه اهداف کلیدی زیر را تعریف کرد:

 

مراحل اجرایی پروژه

بررسی و تحلیل شرایط موجود

در ابتدا، داده‌های عملیاتی سیستم فعلی بررسی شد. میزان اکسیژن محلول، توان مصرفی موتورها و کارایی حوضچه‌ها در چند ماه اندازه‌گیری و تحلیل شد. این اطلاعات به انتخاب بهترین نوع موتور و طراحی سیستم جدید کمک کرد.

 

انتخاب تجهیزات مناسب

با توجه به دمای بالا، خورندگی بالای محیط و نیاز به راندمان بالا، موتورهای فرااکسیژن با درجه حفاظتی IP68 و طراحی کاملاً ضدآب انتخاب شدند.

 

نصب و راه‌اندازی

نصب موتورها با کمک تیم متخصص و بدون نیاز به توقف کامل سیستم انجام شد. کلیه اتصالات به‌صورت فلنجی طراحی شد تا در آینده، تعویض یا تعمیر راحت‌تر انجام گیرد.

 

آموزش پرسنل

پس از نصب، آموزش کامل درباره نحوه عملکرد، مانیتورینگ و نگهداری موتورهای جدید به تیم فنی تصفیه‌خانه ارائه شد.

نتایج حاصل از اجرای پروژه

بهبود عملکرد سیستم هوادهی

پس از نصب، مقدار اکسیژن محلول در حوضچه‌ها از میانگین ۲.۴ میلی‌گرم بر لیتر به ۶.۱ میلی‌گرم بر لیتر افزایش یافت، که تأثیر مستقیم بر عملکرد میکروارگانیسم‌های تصفیه‌کننده داشت.

 

کاهش چشم‌گیر در مصرف برق

مقایسه مصرف انرژی قبل و بعد از پروژه نشان داد که مصرف برق سیستم‌های هوادهی تا ۲۳ درصد کاهش یافته و این امر باعث کاهش هزینه ماهیانه برق به میزان قابل توجهی شد.

 

کاهش توقفات و خرابی‌ها

پیش از اجرای پروژه، ماهانه حداقل دو بار تعمیرات برای تجهیزات هوادهی لازم بود. پس از نصب موتورها، طی شش ماه ابتدایی هیچ‌گونه خرابی یا توقف در سیستم گزارش نشد.

 

افزایش کیفیت پساب خروجی

آزمون‌های پس از پروژه نشان داد که سطح BOD و COD خروجی تا ۳۵ درصد کاهش یافته و پساب به‌راحتی در کشاورزی یا تخلیه به منابع آبی قابل استفاده است.

 

نکات کلیدی موفقیت پروژه

بررسی این پروژه نشان داد که چند عامل اصلی در موفقیت آن نقش داشتند:

 

چالش‌ها و راهکارها

چالش: هزینه اولیه بالا

یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران پروژه، هزینه اولیه بالای خرید این موتورها بود. اما با تحلیل بازگشت سرمایه، مشخص شد که صرفه‌جویی در مصرف انرژی و تعمیرات در کمتر از ۱۸ ماه هزینه‌ها را جبران می‌کند.

 

چالش: مقاومت در برابر تغییر

برخی از پرسنل در برابر استفاده از فناوری جدید مقاومت نشان دادند. تیم آموزش با برگزاری کارگاه‌های فنی و نمایش عملکرد موتورهای فرااکسیژن، این نگرانی‌ها را برطرف کرد.

 

جمع‌بندی

پروژه نصب موتورهای فرااکسیژن در تصفیه‌خانه صنعتی نمونه‌ای موفق از به‌کارگیری فناوری نوین در راستای صرفه‌جویی انرژی، افزایش بهره‌وری و بهبود کیفیت محیط زیست است. نتایج این پروژه می‌تواند الگویی مناسب برای سایر واحدهای صنعتی و تصفیه‌خانه‌ها در کشور باشد که به دنبال بهینه‌سازی سیستم‌های خود هستند.