گرمایش از کف به عنوان یکی از مدرن‌ترین و کارآمدترین روش‌های تأمین گرمای ساختمان، در سال‌های اخیر در ایران محبوبیت زیادی پیدا کرده است. این سیستم به جای استفاده از رادیاتور یا بخاری، با عبور آب گرم یا جریان برق از لوله‌ها و کابل‌های نصب‌شده در کف، گرما را به طور یکنواخت در فضا پخش می‌کند.
اما استفاده از این فناوری در تمام مناطق ایران به یک اندازه رایج نیست و شرایط اقلیمی، اقتصادی و معماری ساختمان‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در این موضوع دارند.
۱. مناطق سردسیر کوهستانی
در استان‌هایی مثل آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، کردستان، زنجان و همدان، به دلیل زمستان‌های طولانی و دمای بسیار پایین، گرمایش از کف طرفداران زیادی دارد.
این سیستم در این مناطق باعث صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌شود.
امکان گرم نگه‌داشتن فضا بدون ایجاد جریان هوای خشک و گردوغبار را فراهم می‌کند.
به دلیل سرمای شدید، استفاده از گرمایش یکپارچه و یکنواخت بسیار بهینه‌تر از سیستم‌های نقطه‌ای است.
۲. شهرهای سرد و نیمه‌خشک مرکزی
شهرهایی مثل تهران (به‌ویژه مناطق شمالی)، اصفهان، کرمان و یزد نیز استفاده قابل توجهی از
گرمایش از کف دارند.
در این شهرها زمستان‌ها نسبتاً سرد است، اما طول فصل سرما کوتاه‌تر از مناطق کوهستانی است.
معماری مدرن و ساختمان‌های نوساز باعث شده گرمایش از کف به گزینه‌ای رایج تبدیل شود.
۳. مناطق شمالی با آب‌وهوای معتدل
گرچه زمستان‌های استان‌های گیلان، مازندران و گلستان به شدت مناطق کوهستانی سرد نیست، اما به دلیل رطوبت بالا و نیاز به گرمایش ملایم و یکنواخت، این سیستم در ویلاها و خانه‌های مدرن این مناطق بسیار پرکاربرد شده است.
عدم اشغال فضای دیوار توسط رادیاتور برای طراحی داخلی اهمیت زیادی دارد.
ترکیب گرمایش از کف با سیستم‌های گرمایشی دیگر (مثل پکیج دیواری) بسیار رایج است.
۴. مناطقی که کمتر از گرمایش از کف استفاده می‌کنند
در جنوب ایران (خوزستان، بوشهر، هرمزگان) و مناطق گرم و مرطوب یا بیابانی (سیستان و بلوچستان، بخش‌هایی از کرمان)، به دلیل کوتاه بودن فصل سرما و غالب بودن نیاز به سرمایش، استفاده از گرمایش از کف بسیار محدود است.
در این مناطق، سیستم‌های سرمایشی و تهویه اولویت دارند.
استفاده از گرمایش از کف معمولاً فقط در پروژه‌های لوکس یا ویلاهای شخصی انجام می‌شود.
به طور کلی،
گرمایش از کف بیشتر در مناطق سردسیر و نیمه‌سردسیر ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. در شهرهای شمالی، به دلیل رطوبت و نیاز به گرمایش ملایم، این سیستم محبوبیت خاصی پیدا کرده، اما در جنوب کشور کمتر کاربرد دارد.
انتخاب این سیستم باید بر اساس شرایط آب‌وهوایی، بودجه، نوع ساختمان و عادات گرمایشی ساکنان انجام شود.
ملاحظات و نکات فنی در راه‌اندازی فن‌کویل بدون منبع انبساط
راه‌اندازی فن‌کویل بدون منبع انبساط ممکن است در شرایط خاص امکان‌پذیر باشد، اما نیازمند دقت بالا و رعایت مجموعه‌ای از نکات فنی است تا از بروز مشکلات جدی جلوگیری شود.
۱. انتخاب سیستم جایگزین برای جبران انبساط
اگر منبع انبساط وجود نداشته باشد، باید راهکاری برای جبران افزایش حجم آب در اثر گرما یا کاهش آن در اثر سرما اندیشید:
استفاده از مخزن جبران کوچک داخل دستگاه اصلی
استفاده از شیر اطمینان فشار برای تخلیه آب اضافی
طراحی سیستم به‌صورت حلقه باز تا فشار اضافی به مخزن اصلی منتقل شود
۲. کنترل فشار سیستم
بدون منبع انبساط، فشار سیستم ناپایدارتر می‌شود. نصب مانومتر و کنترل دوره‌ای آن ضروری است. در صورت افزایش بیش از حد فشار، باید مسیر تخلیه اضطراری فعال شود.
۳. انتخاب پمپ مناسب
پمپ باید بتواند تغییرات فشار را تحمل کند. پمپ‌های اینورتر دار یا با کنترل دور متغیر در این حالت کارایی بهتری دارند چون با تغییر نیاز، فشار را تنظیم می‌کنند.
۴. ظرفیت‌سنجی دقیق فن‌کویل
در نبود منبع انبساط، ظرفیت سیستم باید طوری طراحی شود که حجم آب در گردش کم باشد و نوسان فشار کمتر شود. این کار معمولاً در پروژه‌های کوچک یا موقت بهتر جواب می‌دهد.
۵. نگهداری و سرویس منظم
بدون منبع انبساط، احتمال بروز هواگرفتگی، نشت، و فشار ناگهانی بیشتر است. بنابراین باید:
هواگیری دوره‌ای انجام شود
شیرهای اطمینان و فشار به‌طور منظم تست شوند
آب سیستم از نظر رسوب و آلودگی بررسی گردد
۶. شرایط مناسب استفاده
پروژه‌های کوتاه‌مدت یا آزمایشی
سیستم‌های کوچک با لوله‌کشی کوتاه
استفاده از تجهیزات ایمنی تکمیلی برای کنترل فشار
تحویل سریع
ضمانت اصل بودن کالا
هفت روز هفته و 24 ساعته
